Στα πλαίσια της 4ης συνάντησης
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΦΗΓΗΣΗ
που διοργανώνει το Κέντρο για τον Ψηφιακό Πολιτισμό ΦΟΥΡΝΟΣ
προτείνεται το εξής project:
Ο συνθέτης Ορέστης Τάνης και ο σκηνοθέτης-καλλιτέχνης νέων μέσων Μάνθος Σαντοριναίος δημιουργούν ένα οπτικοακουστικό περιβάλλον που περιγράφει χώρους συνάθροισης.
Μέσα σε αυτούς τους εικονικούς χώρους καλούνται συγγραφείς, ποιητές και ευαίσθητοι παρατηρητές να περιγράψουν συνομιλίες ή επικοινωνίες μεταξύ ανθρώπων. Το κοινό σημείο όλων των διαλόγων είναι η εντροπία που υπάρχει στην επικοινωνία που εκφράζεται με τη μη συνεννόηση, την απάτη ή τη λάθος συνεννόηση. Το κοινό σημείο δηλαδή όλων των διαλόγων είναι η μη σωστή λειτουργία του συστήματος η οποία το κατευθύνει προς τη διάλυση.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον ηθοποιοί, μουσικοί ή και περφόρμερς δρουν υποδύοντας τους διάφορους ρόλους. Με την βοήθεια αυτοσχεδιασμών, σεμιναρίων, διαλέξεων και συζητήσεων εξελίσσεται το έργο και γράφονται νέοι διάλογοι που συνδέουν τις ιστορίες μεταξύ τους.
Σε αυτή την απόπειρα, όπως και στη πραγματικότητα εξ άλλου, το τέλος δεν είναι γνωστό και θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη των διαλόγων και του αυτοσχεδιασμού.
Ο τελικός στόχος είναι η δημιουργία μιας θεατρικής μουσικής παράστασης με τον τίτλο ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΛΑΘΟΥΣ.
Το έργο θα παρουσιαστεί στο ΦΟΥΡΝΟ στα πλαίσια των εκδηλώσεων της 4ης Συνάντησης Πειραματισμοί με την ΑΦΗΓΗΣΗ. Εάν υπάρξει ενδιαφέρον και συμφωνία μεταξύ των συμμετεχόντων η παράσταση θα ενταχθεί στο επόμενο πρόγραμμα παραστάσεων του ΦΟΥΡΝΟΥ.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΛΑΘΟΥΣ
Μια λογοτεχνική εισαγωγή, όσο θα μπορούσε να γίνει
ή αλλιώς οδηγίες για την συγγραφή των διαλόγων
Δεν δίνονται οι σωστές εντολές. Ίσως γιατί απουσιάζει «αυτό» που θα μπορούσε να καθορίσει τι είναι σωστό.
Ίσως η κατάσταση είναι ακόμα πιο δύσκολη αφού ούτε το «αυτό» μπορεί να καθοριστεί.
Αλλά ακόμα και αυτοί που ενδιαφέρονται για το «αυτό» είναι δύσκολο να εντοπιστούν.
Απλά ανάλογα με «αυτό» που συμβαίνει προσπαθείς να είσαι εντάξει, άνετος, να μην έχεις άμεση χασούρα, να είσαι political correct, να είσαι cool, να το ευχαριστηθείς!
Γενικά να μην τη πατήσεις … και ακόμα καλύτερα να την πατήσει ο άλλος, για να είσαι σίγουρος ότι δεν θα την πατήσεις εσύ.
Το καλύτερο θα είναι να αξιοποιήσεις το λάθος. Είναι πολύ χρήσιμο το λάθος, είναι ποιο γοητευτικό, πιο ερεθιστικό, πιο κερδοφόρο… και… τελικά … αν κάνεις λάθος πάνω στο λάθος … τότε μπορείς να πιάσεις και το σωστό το οποίο σε μερικές περιπτώσεις εξαγοράζεται σε καλύτερη τιμή από το λάθος.
Σε μια «σχέση» ο καθένας προσπαθεί να βάλει τους όρους του. Δεν σχετίζεται με το σωστό ή το λάθος. Είναι μια μάχη και στις μάχες επιβάλλεται το σωστό στο τέλος, ανάλογα με τον νικητή.
Ενώ στις «συμφωνίες» οι όροι μπαίνουν στην αρχή… για να αγνοηθούν στη συνέχεια. Οι όροι βοηθάνε στην αγνόηση τους. Είναι ένα είδος ορεκτικού για το μεγάλο φαγοπότι. Αλλιώς πρέπει να επινοήσεις μια συγκινητική ιστορία.
Υπάρχουν και άλλοι σύνδεσμοι, πολύπλοκοι, που καταλήγουν σε μεγαλύτερες σκευωρίες. Και όσο περισσότερο αδρανούν οι αντιστάσεις τόσο γίνονται όλα γοητευτικά. Το ανοσοποιητικό σύστημα φαίνεται πιο εντυπωσιακό όταν αρνείται να κάνει τη δουλειά του…. σίγουρα τότε το αποτέλεσμα είναι πιο θεαματικό … πιο μεγαλόπρεπες, αποτελεί μια ιστορία για την τηλεόραση. Αν νομίζουμε ότι δεν μας ακουμπά είναι ιδιαίτερα γοητευτικό να το παρακολουθούμε κάθε μέρα στις ειδήσεις.
Φαντάσου ένα αριθμό ανθρώπων μέσα σε ένα κλειστό χώρο. Έτοιμους για δράση με σκέψεις που ποτέ δεν μαρτυρούν. Τελικά οι κινήσεις τους θα είναι εντελώς διαφορετικές από τις σκέψεις τους και το γνωρίζουν καλά.
Η μουσική που ακούγεται είναι η μόνη ειλικρινής εκδήλωση που τους ενώνει.
Αυτό βέβαια πολύ λίγο τους επηρεάζει.
Αλήθεια τι άλλο ουσιαστικά τους ενώνει πέρα από τη κατανάλωση του αλκοόλ του καπνού και της μουσικής ; Χρειάζεται τελικά κάτι άλλο για να φτιάξουν μια ιστορία απόλυτα κατεστραμμένη, όμορφη και συναρπαστική;
Εσύ τι λες ;
Θα τα καταφέρεις;
Δεν νομίζω !
Είσαι φτιαγμένος για να είσαι θεατής
Και ούτε καν είσαι φτιαγμένος για θεατής σε μια ποδοσφαιρική αναμέτρηση … γιατί εκεί πρέπει να γιουχάρεις τον χαμένο και πολλές φορές να του πετάξεις και το άδειο μπουκάλι της μπύρας …
Άκου λοιπόν μερικά παραδείγματα :
Σ’ ένα μπαρ
-Ένας άντρας και μια γυναίκα μιλάνε για την σχέση τους, ή για μια άλλη γυναίκα ή για έναν άλλο άνδρα
-Ένας άντρας και ένας άντρας σε ένα μπαρ στήνουν μια δουλειά ή ένας άντρας και μια γυναίκα ή δύο γυναίκες
Τρείς συνάδελφοι μιλάνε για την δουλειά
Δύο γυναίκες διεκδικούν τον ίδιο άντρα ή δύο άντρες διεκδικούν την ίδια γυναίκα
Σ’ ένα σταθμό
Άτομα χωρίζουν ή συναντιούνται πάντα κάτι αναζητούν.
Στο δρόμο
Συναντήσεις, τσακωμοί, χωρισμοί, μηχανορραφίες.
Στο τηλέφωνο
Όλα γίνονται από το τηλέφωνο, σε οποιοδήποτε μέρος. Οι πιο σημαντικές αποφάσεις στέλνονται γραπτώς.
Περιγραφή της δομής του έργου
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΛΑΘΟΥΣ ή ΠΛΗΘΟΣ ΣΕ ΕΝΤΡΟΠΙΑ*
* εντροπία είναι η έννοια μέσω της οποίας μετριέται η αταξία,
της οποίας η μέγιστη τιμή αντικατοπτρίζει την πλήρη
αποδιοργάνωση ( ομογενοποίηση των πάντων ) και
ισοδυναμεί με την παύση της ζωής ή αλλιώς της εξέλιξης.
Το έργο είναι υβριδικό. Βρίσκεται ανάμεσα στα όρια μιας θεατρικής παράστασης, συναυλίας, εικαστικής εγκατάστασης, περφόρμανς ή θεατρικής ανάγνωσης. Τα σκηνικά είναι strip comic σε δύο διαστάσεις, διασπαρμένα στο χώρο. Προκαλούν με τη δισδιάστατη υπόσταση τους, γιατί όπως είναι γνωστό, στο δισδιάστατο strip comic επιτρέπονται όλα.
Η βασική ιδέα είναι η δημιουργία μιας δομής η οποία θα παίζει το κεντρικό ρόλο. Η δομή αυτή δημιουργείται με τη μουσική. Το συγκεκριμένο οικοδόμημα στηρίζεται πάνω στις αυστηρές, απόλυτα καθορισμένες, δομές της μουσικής (το ρυθμό, το μοτίβο, την σύνθεση των ηχοχρωμάτων). Πάνω σε αυτό το συγκροτημένο οικοδόμημα παρουσιάζονται οι ανθρώπινες ασυμφωνίες, δυσαρμονίες ή απορυθμίσεις όπως ακριβώς σκάει το κύμα πάνω στο κυματοθραύστη.
Ίσως θα μπορούσαν όλοι οι συντελεστές να προσποιηθούν ότι ετοιμάζουν μια όπερα ή μια συμφωνική διαδικασία και έτσι μεγαλοπρέπως να την εκτελέσουν χωρίς να νοιάζονται για τα υπόλοιπα.
Το έργο λοιπόν δεν θα είναι το αποτέλεσμα μιας παραδοσιακής σκηνοθεσίας, όσο η ανάπτυξη μιας απόλυτα καθορισμένης δομής που επιτρέπει τη διάσπαση των δράσεων σε διάφορα επίπεδα.
Η συγκεκριμένη δομή σε συνδυασμό με την απόλυτη διάλυση των δράσεων αντικαθρεπτίζει τη σημερινή κατάσταση που επικρατεί. Απόλυτη εντροπία ή απόλυτη διάλυση.
Το έργο αποτελείται από διάφορα επίπεδα που δρουν παράλληλα.
Τα διαφορετικά επίπεδα (layers) είναι τα εξής :
Επίπεδο Α
φυσικός χώρος
(ένας σκηνικός χώρος που συνυπάρχουν θεατές, καλλιτέχνες, ηθοποιοί, και μουσικοί, προβολές φώτων, εικόνων και ήχων. Όλα συγχρονισμένα με απόλυτη ακρίβεια.)
Επίπεδο Β
ηχητικός χώρος
Ο ήχος κυριαρχεί γιατί δεν βάζει συγκεκριμένα όρια στη σκέψη ενώ αντίθετα οργανώνει απόλυτα μια δομή. Ο ήχος δίνει ένα μεγάλο μέρος ελευθερίας για να σκεφτεί ο καθένας αυτό που αφηρημένα περιγράφει, αλλά οι συμμετέχοντες, ακόμα και οι θεατές θα πρέπει να κινηθούν στο ρυθμό που επιβάλει η μουσική.
Επίπεδο Γ
Εικονικός χώρος
Ο εικονικός χώρος δηλώνει τους τόπους όπου εξελίσσεται η δράση.
Επίπεδο Δ
Κείμενο – λόγος
Είναι η λεκτική αφήγηση ή ο διάλογος μεταξύ των συμμετεχόντων. Το κείμενο αποσυνθέτει τη μουσική δράση, δημιουργεί ρωγμές, ανακολουθίες, παραβιάσεις. Ζητείται λύση.
Επίπεδο Ε
Δράσεις
Είναι οι κινήσεις των ανθρώπων και των αντικειμένων. Οι κινήσεις των φώτων και άλλων στοιχείων. Οι δράσεις είναι ιδιαίτερα έντονες αλλά πολλές φορές ακυρώνονται από το κείμενο.
Επίπεδο ΣΤ
Δίκτυα επικοινωνίας
Είναι οι ψηφιακές συσκευές επικοινωνίας που έχουν αντικαταστήσει το τηλέφωνο. Οι πολύπλοκες λειτουργίες τους δημιουργούν ένα ισχυρό επίπεδο που πολλές φορές αντικαθιστά τα παραπάνω επίπεδα.
Ασκήσεις ισορροπίας στη διάλυση
Ασκήσεις απόλυτης εντροπίας ή απόλυτης ισορροπίας
Χωρίς συναίσθημα – με συναίσθημα
Εξαπάτησε το μάτι (Trompe-l’œil) ή το μυαλό (δραματουργική σύμβαση)
Συνεχόμενες απάτες
Συμπλοκή ή Διαπλοκή
Εξαθλίωση σαν αστείο
Εξαθλίωση σαν δράμα
Σκέτη εξαθλίωση.
Ιανουάριος 2012
Μάνθος Σαντοριναίος